ʻAʻole paʻa loa ka hoʻolako wai ʻana, akā, ua ʻāpono ʻia ka wehe ʻana i nā hale liʻiliʻi he 16 ma kahi o nā hale he 88 e kūkulu ʻia nei e kekahi papahana ma Maui.
ʻAʻole paʻa loa ka hoʻolako wai ʻana, akā, ua ʻāpono ʻia ka wehe ʻana i nā hale liʻiliʻi he 16 ma kahi o nā hale he 88 e kūkulu ʻia nei e kekahi papahana ma Maui.
Kā ka luna hoʻoponopono nota: Unuhi ʻia na Ākea Kahikina. Click here to read this article in English.
ʻO Michele Fernandez, he kamaʻāina no Lahaina, ua noho ʻo ia me kona ʻohana ma loko o kekahi hale kaʻa no kekahi mau mahina ma Maui Waena, ma o ka lokomaikaʻi o nā hoa hale pule.
I ka ʻauinalā o kēlā Pōʻalima aku nei, ua hoʻomaopopo ʻia ʻo Fernandez, ʻo ia nei me kāna kāne a me kā lāua mau keiki kāne, he 18 a 22 o lāua makahiki, hiki iā lākou ke neʻe i ʻelua home liʻiliʻi ma ʻOhana Hope Village ma Kahului ma ka Pōʻakolu.
Ma hope o nā mahina lohi he nui, ʻo ke kūlanakauhale — he kauhale i loaʻa ai nā home liʻiliʻi he 88 i kūkulu ʻia e Family Life Center ma kahi e kū kokoke i ke kahua hoʻolulu mokulele — ua ʻāpono ʻia ka palapala ʻae mai ka Maui Department of Public Works.
“Pūʻiwa loa wau,” i ʻōlelo mai ai ʻo Fernandez.
Ua paʻakikī ko Fernandez piliwi ʻana i ka ʻoiaʻiʻo, ʻo ia nō kona neʻe ʻana i home hou, no ka mea, nui kona hoka ma muli o nā hoʻomaka ʻoiaʻiʻo ʻole a ʻOhana Hope Village, he papahana hāʻawi hale i uku ʻia e ka haʻawina kālā manawaleʻa no ka hāʻawi hale ʻana i nā luaahi o ke ahi ma ka lā 8 o ʻAukake, ke ahi hoʻi nāna i hoʻomake i nā kānaka he 101 a i kīpaku i nā kānaka he 13,000.
“Kainō, ma Novemapa e wehe ʻia ai ke kauhale. A laila, ma Pepeluali nō paha. A laila, ma ka lā 4 o ʻApelila,” i ʻōlelo mai ai ʻo Fernandez.
ʻO ka lā 4 o ʻApelila kona lā hānau, a ma kēlā manawa, ua maikaʻi ka ʻikena, wahi āna. Ua liuliu nā ʻeke o ka ʻohana, a ua kau ko Fernandez maka i ka hoʻolauleʻa ʻana ma o kona neʻe ʻana i home hou, i home kūikawā. Eia kā, ʻaʻole pēlā ka i holo akula.
Ua hoʻolaha ʻo Family Life Center i ʻōlelo hoʻolaha i kēlā mahina aku nei, ua hāmama nā ʻīpuka o ʻOhana Hope Village, a ke ʻae mai nei ka papahana hale i nā ʻohana mua, akā, ua kāpae ka hui i ia ʻōlelo hoʻolaha. Ua pilikia ʻo ʻOhana Hope Village i ka loaʻa ʻole o ka palapala ʻae a me ka wai no kekahi mau mahina, a pēlā pū ka pilikia ma ʻApelila.
ʻO Ashley Kelly ka luna hoʻokō o ka papahana, a wahi āna ma kekahi nīnauele i kēia pule nei, ʻo kekahi paipū wai e mālama ʻia nei e Alexander & Baldwin, ʻaʻole i loaʻa mai i like me ka i mahuʻi ʻia. Ua mahuʻi ʻia hoʻi, na kēia paipū lehulehu ʻole e hoʻolako wai a hiki i ko ke kauhale hoʻopili ʻana i kekahi waihona wai a ke kalana.
ʻAʻole hoʻi i loaʻa kekahi palapala ʻae kūkulu hale mai ke Kalana o Maui. Ua loaʻa mai naʻe ma ka ʻauinalā o ka Pōʻalima.
Ma ka wā i hoʻolaha ʻia ai ka nūhou, ua loaʻa mai iā Kelly nā palapala noi he 800 a ʻoi mai nā kānaka he 2,000 i makemake e neʻe aku i laila.
Eia naʻe, ma hope o nā ālaina hoʻouluhua he mau mahina, ua koho ʻo Kelly i ʻelua huaʻōlelo no ka wehewehe leʻa ʻana i kona walohia ma ka Pōʻalima ma hope o ka loaʻa ʻana mai o kekahi palapala ʻae maiā Jordan Malina, ka luna a ka Department of Public Works, no ka ʻāpono ʻana i nā hale he 16 a me kekahi waihona wai.
“Hauʻoli wau,” wahi āna.
ʻO David Sellers ke kaha kiʻi hale ma Maui nāna i kaha kiʻi iā ʻOhana Hope Village me ka manuahi, a wahi āna, ua nui kona mahalo i ka loaʻa pono ʻana mai o ka palapala ʻae. Akā, pūʻiwa ʻo ia i ka lohi o ka hoʻokō ʻana i ka hopena.
“Kainō, ma hope o ke ahi, e alu like koke mai nā kānaka,” wahi āna.
Ua hoʻāʻo ʻia nā mea a pau, wahi a ke kalana.
Ua hoʻolaha mai ʻo Molina, ka luna o DPW, ua hoʻolohi ʻia ka palapala ʻae e ka lawa ʻole o ko ʻOhana Hope Village ʻōnaepuni a me nā alahele no ka hoʻokō ʻana i ka papahana.
“ʻO kēia ka i hoʻopilikia nui i ke kaʻina hana o ka ʻāpono ʻana, no ka mea, he pono ka loiloi a me ka hoʻolālā maiau ʻana i mea e lawa ai ka ʻōnaepuni i ka pono o ka papahana a i mea hoʻi e kō ai nā koina hoʻoponopono,” i kākau iho ai ʻo Molina.
He pono ko ke kalana hōʻihi ʻana i nā kānāwai i pili i ke olakino a me ka palekana, wahi āna.
“I loko nō o ko mākou ʻike ʻana i ka hopohopo i pili i ka lohi o ka loaʻa ʻana mai o ka palapala ʻae, makemake nō mākou e hoʻomaopopo i ka lehulehu, alakaʻi ʻia kēlā me kēia koho a mākou e ko mākou kūpaʻa i ke kiaʻi ʻana i ke olakino o nā kānaka e noho ana ma kēlā mau hale,” wahi a Molina.
Wahi a kekahi waha ʻōlelo no Alexander & Baldwin ma ka Pōʻaono, ʻaʻole i pane ʻo Family Life Center i ko lākou hui ʻoihana mai Malaki aku, ko lākou wā hoʻi i hāpai manaʻo kōkua aku ai i ka hui hāʻawi hale ma o kekahi haʻina wai kūikawā. He paipū wai he 18 ʻīniha kā ka hui ʻoihana e noho ana ma lalo o ka ʻāina a ʻOhana Hope Village e noho nei, a pili ia paipū me Maui Business Park.
“Mahuʻi mākou, ʻo ko lākou ala hehi hou, ʻo ia nō ka ʻimi ʻana i ka palapala ʻae e hōʻoia ʻia ai ka palekana o nā haʻina wai he kūikawā a he paʻa loa,” wahi a Andrea Galvin ma kekahi ʻōlelo hoʻolaha. “ʻOiai, ua pili kēia hana i ka wai inu a me ka wai kinai ahi o nā kānaka he nui, e kali aku ana mākou i ka hōʻoia ʻana mai a nā ʻāpono no ke aupuni, ke olakino, a me ka palekana.”
Ua kūkulu ʻia ʻo ʻOhana Hope Village ma luna o nā ʻeka he 10 i loaʻa iā King’s Cathedral. Hoʻolimalima ka hale pule i ka ʻāina iā Family Life Center, he hui hoʻopuka waiwai ʻole no ka hāʻawi hale ʻana, no $1 i kēlā me kēia makahiki. Makemake ke kauhale e hoʻolako i nā hale me ka manuahi, nā hoa aʻoaʻo, a me nā hana ʻē aʻe no nā luaahi he 350 no ʻekolu a ʻelima mau makahiki.
Ma Pepeluali, ma hope o nā mahina i kūkā ai ʻo Family Life Center, ke kaha kiʻi hale, ka wilikī, a me A&B, ua mahuʻi ʻia, he haʻina kā lākou, a hiki i nā hale ke hoʻopili i ka paipū wai o ka ʻāina, wahi a Kelly.
Eia naʻe, ʻaʻole pēlā ka i holo akula.
Wahi a Galvin ma ka hopena o Pepeluali, ke kōkua nei ʻo A&B iā Family Life Center ma kona wā e hana pū nei me ke kalana no ka ʻimi ʻana i kumu wai paʻa loa.
Akā naʻe, ua hala nā mahina he nui me ka hua ʻole.
Ma ka Pōʻalima, ua ʻōlelo mai ʻo Kimo Landgraf, ka hope luna wai o ke Kalana o Maui, ua ʻāpono kāna keʻena iā ʻOhana Hope Village e kui nao i lalo o kekahi alahele no ka hoʻopili ʻana i kahi waihona wai a ke kalana ma waho o ka hale ʻaina ʻo Zippy’s ma Kahului.
Ke hana ʻia pēlā, e loaʻa ana i ke kauhale kekahi kumu wai paʻa loa e ʻāpono ʻia, wahi āna.
Ua hōʻea mai kekahi kanaka e hāʻawi manawaleʻa i $500,000 a i $750,000 no ka uku ʻana i ke kumukūʻai no ke kui nao ʻana a me ka hoʻomoe ʻana i ka paipū no ka ʻimi wai kalana ʻana, wahi a Sellers.
“ʻAʻole wikiwiki ka hana ma Hawaiʻi nei,” wahi āna.
Inā hoʻoponopono ʻia ka pilikia noho hale o Maui, ʻōlelo maila ʻo Sellers, “pono iā mākou ke hōʻeleu i ka hana.”
No Fernandez, ʻo ka neʻe ʻana i ʻOhana Hope Village, he mea e maluhia ai kona ʻohana, wahi āna.
He mea hoʻi ia e ʻākoakoa mai ai nā ʻohana luaahi no Maui Komohana i wahi hoʻokahi. I loko nō o ka mamao ma waena o ia kauhale me Kāʻanapali ma Maui Komohana, he wahi noho ia e hoʻomaka ai ka wā hou ma hope o ka pohō he nui.
“ʻO kākou a pau he poʻe Lahaina, a ʻo kēia ka mea e pili ai kākou kekahi i kekahi. He manaʻolana nō ko kākou,” wahi a Fernandez.
ʻO kā Civil Beat kūkala nūhou ʻana i pili i ke kalana o Maui, ke uku hapa ʻia nei e kekahi haʻawina kālā mai ka Nuestro Futuro Foundation.
Ua kākoʻo ʻia kēia papahana e ka ʻOhana o Harry Nathaniel, Levani Lipton, ka ʻOhana Mar, a me Lisa Kleissner.
More than 600,000 people read Civil Beat articles every month, but only 7,000 of those readers also donate to support the news they count on. That’s only 1% of readers!
If you are among the 99% of Civil Beat readers who haven’t made a donation before in support of our independent local journalism, you can change that today. A small donation makes a big impact.
In the final days of our spring campaign, make a gift of any amount and your donation will be DOUBLED, up to a grand total of $5,000, thanks to Bill Kumagai and Linda Cota-Kumagai! Give now!