યુક્રેનની યુદ્ધમાં વાપસી
યુદ્ધના મેદાનમાંથી આવતા અહેવાલો અનુસાર, યુક્રેનએ છેલ્લા ચાર દિવસમાં લગભગ 3 ડઝન શહેરો અને ગામોને રશિયન દળોથી મુક્ત કરાવ્યા છે અને યુક્રેનના રાષ્ટ્રપતિએ દાવો કર્યો છે કે યુક્રેનની સેનાએ 6,000 ચોરસ કિલોમીટર વિસ્તાર રશિયન સૈનિકો પાસેથી પાછો લઈ લીધો છે. જર્મનીની બ્રેમેન યુનિવર્સિટીના રશિયન નિષ્ણાત નિકોલે મિત્રોકિને અલ જઝીરાને જણાવ્યું કે, ચાર દિવસમાં યુક્રેને રશિયન સૈન્યની ચાર મહિનાની સફળતાને નષ્ટ કરી દીધી છે અને આ દરમિયાન રશિયાએ યુદ્ધની ભારે કિંમત ચૂકવી છે. પરંતુ યુક્રેન જે ઝડપ અને સરળતા સાથે રશિયન સરહદની પશ્ચિમમાં અને રશિયન સમર્થિત અલગતાવાદી લુહાન્સ્ક પીપલ્સ રિપબ્લિકના ઉત્તરના પ્રદેશ પર નિયંત્રણ મેળવવાનું શરૂ કર્યું છે તે પ્રશ્નો ઉભા કરી રહ્યું છે.
રશિયન સેના પીછેહઠ કરી રહી છે?
સવાલો ઉઠી રહ્યા છે કે રશિયન સેના અચાનક કેમ પીછેહઠ કરી રહી છે? ખાસ કરીને જે વિસ્તારો રશિયન સૈન્ય દ્વારા ખાલી કરવામાં આવ્યા છે. અનુભવાય છે કે રશિયન સેના ત્યાંથી પીછેહઠ કરી છે, ભાગી નથી. તે વિસ્તારોમાં એવું દેખાતું નથી કે રશિયન સૈનિકો યુદ્ધમાં ગભરાઈને પીછેહઠ કરી રહ્યા છે. એક સાંકડો રસ્તો બે મહત્વપૂર્ણ રશિયન હસ્તકના પ્રદેશો, કુપિયનસ્ક અને ઇઝિયમને રશિયન સરહદ સાથે જોડે છે. ઈન્ઝિયમને રશિયન સૈનિકોએ તેમનો બેઝ કેમ્પ બનાવ્યો હતો, જ્યાંથી રશિયન સૈનિકોને લોજિસ્ટિક્સ અને સાધનો પૂરા પાડવામાં આવતા હતા, પરંતુ હવે રશિયાએ તે વિસ્તારો ખાલી કરી દીધા છે અને રસ્તાઓ જોતા એવું લાગે છે કે રશિયન સૈન્ય પોતે જ પાછું વળી ગયું છે. તે સાંકડા માર્ગ પર યુદ્ધના નિશાન છે અને રસ્તો ક્યાંય બંધ નથી. તેથી સવાલો ઉભા થઈ રહ્યા છે કે છેલ્લી રશિયાએ આ બે સૌથી મહત્વપૂર્ણ વિસ્તારો કેમ ખાલી કર્યા અને રશિયાના ઘણા નિષ્ણાતોએ આ પ્રશ્ન અંગે નારાજગી વ્યક્ત કરી છે. ચેચન્યાના નેતા રામદાન, જે પુતિનના અતૂટ સાથી હતા તેમણે પણ આ વ્યૂહરચનાની ટીકા કરી છે.
રશિયન નેતૃત્વ શું વિચારે છે?
બે મહત્વપૂર્ણ વિસ્તારો ખાલી કરવાના નિર્ણય અંગે નિકોલે મિત્રોકિને કહ્યું કે, કદાચ આ નિર્ણય રશિયાના સંરક્ષણ મંત્રાલય દ્વારા લેવામાં આવ્યો છે અને આ નિર્ણય ખૂબ જ ઉપરથી આવ્યો છે. આ નિર્ણયમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે રશિયન સેનાને ખાર્કીવમાંથી સંપૂર્ણપણે પાછી ખેંચી લેવામાં આવે અને તેમને પૂર્વી યુક્રેનના બે મહત્વના વિસ્તારો લુહાન્સ્ક અને ડોનેત્સ્કમાં સંપૂર્ણ રીતે સંગઠિત કરીને તૈનાત કરવામાં આવે. રશિયાની આ વ્યૂહરચના એપ્રિલમાં રાજધાની કિવની ઘેરાબંધી ખતમ કરવા જેવી છે, જેમાં રશિયાએ કહ્યું હતું કે તેનું ધ્યાન હવે પૂર્વી યુક્રેન પર છે, પરંતુ યુક્રેનના વિશ્લેષકોએ કહ્યું કે, રશિયાએ યુદ્ધ વિશે ખોટી ગણતરીઓ કરી હતી, જેમાં ભારે રશિયન લશ્કરી સાધનોને નુકસાન થયું હતું. કેટલાક સંરક્ષણ વિશ્લેષકો કહે છે કે રશિયન સૈન્યની હાલની પીછેહઠ પાછળનું મુખ્ય કારણ એ છે કે રશિયન સૈનિકોએ નબળી તાલીમ મેળવી હતી અને હવે તેઓ લુહાન્સ્ક અને ડોનેસ્કમાં પાછળની લાઇનમાં તૈનાત કરવામાં આવી રહ્યા છે.
રશિયાને ભારે નુકસાન
એવા પુરાવા છે કે રશિયન સૈનિકોએ ભારે માનવશક્તિનું નુકસાન થયુ છે અને અત્યાર સુધીમાં હજારો સૈનિકો માર્યા ગયા છે, જેની ભરપાઈ કરવા માટે ક્રેમલિને અપ્રશિક્ષિત સૈનિકોને તૈનાત કરવાનું શરૂ કર્યું છે. આ સૈનિકોને ઘણા લલચાવનારા વચનો સાથે તૈનાત કરવામાં આવ્યા છે. તે જ સમયે રશિયાએ પણ માફી અને ચૂકવણીના વચન સાથે યુદ્ધ લડવા માટે કેદીઓને મોકલ્યા છે. શુક્રવારે ફેસબુક પર રશિયન જેલો પર નજર રાખતા રશિયાના સિદ્યાશ્યા માનવ અધિકાર જૂથના ઓલ્ગા રોમાનોવાએ યુક્રેનમાં લડવા માટે 7,000 થી 10,000 કેદીઓની ભરતી કરી છે. રોમાનોવાએ લખ્યું છે કે રશિયન સૈન્યની નબળાઇ ઉચ્ચ અધિકારીઓની ભયંકર ખોટી ગણતરીઓ દ્વારા વધુ વકરી હતી, જેમણે ખાર્કિવમાં સૈનિકોની આક્રમકતાને સંપૂર્ણપણે સમાપ્ત કરી દીધી હતી અને તેમની સહાય માટે વધારાના દળોને તૈનાત કર્યા ન હતા.
રશિયાના નેતૃત્વમાં તિરાડ
મારત ગેબીડુલિન ભૂતપૂર્વ રશિયન સૈનિક ભાડૂતી યુદ્ધમાં સામેલ છે અને જેના ઘણા ભાઈઓ યુક્રેનમાં ભાડૂતી સૈનિકો સામે લડી રહ્યા છે, તેમણે કહ્યું કે હાર રશિયાના ટોચના અધિકારીઓમાં ઊંડી સમસ્યાને પ્રતિબિંબિત કરે છે. તેમણે કહ્યું કે, આ જગ્યા (ખાર્કીવમાં) દર્શાવે છે કે કેવી રીતે અમારા સેનાપતિઓએ તદ્દન બેદરકારી દાખવી છે, જેના કારણે અમે વાસ્તવિકતાથી ઘણા દૂર ગયા છીએ અને અમે આ યુદ્ધ હારી રહ્યા છીએ. આ યુદ્ધમાં આવા ઘણા એકમો છે. સીરિયન રાષ્ટ્રપતિ બશર અલ-અસદની સેના માટે લડતા તેમના અનુભવે જણાવ્યું હતું કે, રશિયન સંરક્ષણ મંત્રાલય નકલી રિપોર્ટિંગ અને આંખ ધોવાનું સામ્રાજ્ય છે. ચેચન્યાના નેતા રમઝાન કાદિરોવે કહ્યું કે, જો આજે કે કાલે વિશેષ સૈન્ય કાર્યવાહીની રણનીતિમાં કોઈ ફેરફાર કરવામાં આવ્યો નથી, જો તેમ થાય છે તો મારે સંરક્ષણ મંત્રાલયના વડાઓ અને રશિયન નેતાઓનો સંપર્ક કરવો પડશે.
પશ્ચિમી શસ્ત્રોએ રશિયાની હાલત બગાડી
પશ્ચિમી દેશોએ ભલે યુક્રેનમાં સૈનિકો મોકલ્યા ન હોય, પરંતુ પશ્ચિમી દેશોના શસ્ત્રોએ રશિયાની હાલત બગાડી છે. અત્યાર સુધીમાં 30 થી વધુ યુરોપિયન દેશો યુક્રેનને મદદ કરી રહ્યા છે, જેમાં યુરોપિયન યુનિયન અત્યાર સુધીમાં એક બિલિયન યુરો આપી ચૂક્યું છે અને યુએસએ યુક્રેનને $1.7 બિલિયન આપ્યા છે. યુ.એસ.એ યુક્રેનને ખભા પરથી મારનાર જેવલિન મિસાઇલો આપી છે, જે રશિયન હેલિકોપ્ટર માટે કાળ બની હતી. તેને ચલાવવામાં એટલું સરળ છે કે તેને ઘરની છત પરથી આરામથી ચલાવી શકાય છે. યુક્રેનને સ્ટિંગર મિસાઇલ પણ આપવામાં આવી છે, જેને એક સૈનિક પોતાના ખભા પર રાખીને ફાયર કરી શકે છે. આ મિસાઇલોથી યુક્રેન રશિયન સૈનિકોને શહેરી યુદ્ધમાં ખેંચી લાવ્યું, જ્યાં રશિયન સૈનિકોના શ્વાસ અધ્ધર થઈ ગયા. યુક્રેને નાગરિકોને રાઇફલ્સ સોંપી, જેના કારણે સેંકડો રશિયન સૈનિક રસ્તા પરની લડાઈમાં માર્યા ગયા. જેના કારણે રશિયન સૈનિકોનું મનોબળ ખરાબ રીતે તૂટી ગયું છે.
યુક્રેનની વ્યૂહરચના શું છે?
Izyum અને Kupiansk શહેરનો કબજો મેળવવો એ યુક્રેન માટે સૌથી મહત્વપૂર્ણ ફાયદા છે. આ શહેરો લુહાન્સ્ક અને ડનિટ્સ્કમાં રશિયન દળો માટે લોજિસ્ટિક્સ કેન્દ્રો તરીકે સેવા આપતા હતા અને યુક્રેનના બીજા સૌથી મોટા શહેર ખાર્કિવ પર લગભગ દૈનિક ગોળીબાર માટે તેનો ઉપયોગ થતો હતો. યુક્રેને રશિયન સરહદ પરના કેટલાક વિસ્તારો અને ચોકીઓ પર પણ નિયંત્રણ મેળવ્યું હતું, જેનો ઉપયોગ સપ્લાય લાઇન તરીકે થતો હતો. છેલ્લા બે દિવસમાં યુક્રેને 2,000 ચોરસ કિલોમીટરના વિસ્તાર પર ફરીથી નિયંત્રણ મેળવ્યું છે. યુક્રેને હવે તે વિસ્તારોમાં યુદ્ધ અપરાધોના પુરાવા શોધવાનું શરૂ કર્યું છે. રાષ્ટ્રપતિ વોલોડીમિર ઝેલેન્સ્કીએ શુક્રવારે કહ્યું કે, હું યુક્રેનિયનોને આગ્રહ કરી રહ્યો છું કે લિબરેટેડ ઝોનમાં યુક્રેનની ભૂમિ પર રહેતા લોકો દ્વારા કરવામાં આવતા ગુનાઓ વિશે અમારા દળોને જાણ કરો. સિટી કાઉન્સિલના વડા, મેક્સિમ સ્ટ્રેલનિકોવે ટેલિવિઝન પર ટિપ્પણી કરતા કહ્યું કે એકલા ઇઝિયમમાં ઓછામાં ઓછા એક હજાર નાગરિકો મૃત્યુ પામ્યા છે અને મોટાભાગના લોકો આરોગ્ય સેવાઓની ઍક્સેસના અભાવને કારણે મૃત્યુ પામ્યા છે. વધુમાં, તેમણે જણાવ્યું હતું કે, તોપમારાથી શહેરમાં લગભગ 80 ટકા ઇમારતો નાશ પામી છે.