વૈજ્ઞાનિકોને કૃત્રિમ જીવ ઉત્પન્ન કરવામાં મોટી સફળતા, શુક્રાણુ વિના કૃત્રિમ ગર્ભ વિકસિત કર્યો!

By Desk
|

નવી દિલ્હી : થોડા દાયકાઓ પહેલાં જ્યારે પ્રથમ ટેસ્ટ ટ્યુબ બેબીનો જન્મ થયો અથવા ડોલી નામના ઘેટાંનું ક્લોનિંગ કરવામાં આવ્યું ત્યારે વિશ્વ આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયું હતું. પરંતુ હવે વૈજ્ઞાનિકો ફેક્ટરીમાં જીવો બનાવવા તરફ આગળ વધ્યા છે. તાજેતરમાં ઇઝરાયેલના વૈજ્ઞાનિકોને આ ક્ષેત્રમાં મોટી સફળતા મળી છે. તેઓએ એક નાના પ્રયોગશાળાના જહાજમાં ભ્રૂણ ઉત્પન્ન કર્યા છે, જેના માટે ન તો કોઈ ફળદ્રુપ ઇંડા અને ન તો શુક્રાણુની જરૂર છે. પિતૃ કોષોમાંથી જ સંપૂર્ણ ગર્ભનો વિકાસ થયો છે. જેનું હૃદય પણ ધડકતું હતું અને મગજ પણ સંપૂર્ણ આકાર લઈ ચૂક્યું હતું. આવનારા સમયમાં આ સંશોધન મેડિકલ સાયન્સની દુનિયા માટે ક્રાંતિકારી સાબિત થઈ શકે છે.

ઇઝરાયેલના વૈજ્ઞાનિકોએ સ્ટેમ સેલમાંથી ભ્રૂણ વિકસાવ્યુ

મેડિકલ સાયન્સને મોટી સફળતા મળી છે. ઇઝરાયેલના વૈજ્ઞાનિકોએ વિશ્વનો પ્રથમ કૃત્રિમ ગર્ભ વિકસાવ્યો છે. આ ગર્ભનો વિકાસ ગર્ભાશયની બહાર સ્ટેમ કોશિકાઓ દ્વારા કરવામાં આવ્યો છે. આશ્ચર્યજનક વાત એ છે કે આ ભ્રૂણને વિકસાવવા માટે ન તો શુક્રાણુની જરૂર છે અને ન તો તેના માટે ફળદ્રુપ ઇંડાનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. કોષમાંથી જ સમગ્ર જીવતંત્રનો વિકાસ કરવાની દિશામાં આ એક મહાન શોધ છે.

મશીનમાં જ ગર્ભનો વિકાસ

આ સંશોધન કૃત્રિમ ગર્ભ મોડલના આધારે અંગ પ્રત્યારોપણ માટે કોષો અને અવયવોના વિકાસમાં એક મહત્વપૂર્ણ સીમાચિહ્નરૂપ છે. સંશોધકોએ એવું જ કર્યું છે, જે રીતે ગર્ભમાં ગર્ભનો વિકાસ થાય છે. પરંતુ આ માટે કૃત્રિમ ઉપકરણોનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે અને મૂળ કોષોને બીકરની અંદરના પોષક દ્રાવણમાં રાખવામાં આવ્યા હતા અને સતત ફરતા રાખવામાં આવ્યા હતા. એવી રીતે કે પ્લેસેન્ટાને પોષક તત્ત્વો પૂરા પાડવા માટે ભૌતિક રક્ત પ્રવાહ ટકાવી રાખવામાં આવ્યો હતો.

અમે એક મોટો અવરોધ દૂર કર્યો છે - સંશોધક

આ સંશોધન મેડિકલ સાયન્સ સંબંધિત જર્નલમાં પ્રકાશિત થયું છે. ટીમે માઉસ સ્ટેમ કોશિકાઓમાંથી ભ્રૂણ વિકસાવ્યા, જે વર્ષોથી ખાસ પ્રયોગશાળાના વાસણમાં સંવર્ધન પામ્યા હતા. વેઈઝમેન વન્ડર વન્ડર સાયન્સ ન્યૂઝ એન્ડ કલ્ચરમાં પ્રકાશિત અહેવાલ મુજબ, સંશોધન ટીમના વડા અને વેઇઝમેનના મોલેક્યુલર જિનેટિક્સ વિભાગના પ્રોફેસર જેકબ હેનાએ કહ્યું કે, અત્યાર સુધી મોટાભાગના સંશોધનોમાં વિશિષ્ટ કોષોનું ઉત્પાદન કરવું મુશ્કેલ હતું અથવા તેઓને અલગ કરી દેવામાં આવ્યા હોત અને સારી રીતે સંરચિત પેશી તરીકે ટ્રાન્સપ્લાન્ટેશન માટે યોગ્ય ન હતા. અમે આ અવરોધોને દૂર કરવામાં સફળ રહ્યા છીએ.

કુદરતી ગર્ભ સાથે 95% સમાનતા

કૃત્રિમ ગર્ભનો વિકાસ 8.5 દિવસ સુધી ચાલુ રહ્યો અને આ સમય દરમિયાન તમામ પ્રારંભિક અવયવોની રચના થઈ, જેમાં ધબકતું હૃદય, રક્ત સ્ટેમ કોશિકાઓનું પરિભ્રમણ, સારી આકારનું મગજ, ન્યુરલ ટ્યુબ અને આંતરડાની નળીઓનો સમાવેશ થાય છે. ઉંદરના 20-દિવસના સગર્ભાવસ્થાના સમયગાળાના અડધા કરતાં પણ ઓછા સમયમાં. સંશોધકોએ એક નિવેદનમાં જણાવ્યું કે, માઉસના કુદરતી ગર્ભની તુલનામાં, કૃત્રિમ મોડલ આંતરિક માળખાના કદ અને વિવિધ કોષોના જનીન પેટર્નમાં 95 ટકા સમાનતા દર્શાવે છે. મોડેલમાં જોવામાં આવેલ દરેક અંગ કાર્ય કરવા સક્ષમ હોવાના દરેક સંકેત આપે છે.

કૃત્રિમ ગર્ભના ભાવિ ફાયદા?

ટીમ હવે એ સમજવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે કે સ્ટેમ સેલ કેવી રીતે જાણે છે કે તેને શું કરવું. તેઓ કેવી રીતે અવયવોમાં ભેગા થાય છે અને ગર્ભની અંદર તેમના નિયુક્ત સ્થાનો પર તેમનો માર્ગ કેવી રીતે શોધે છે? હેન્ના અનુસાર, અમારી સિસ્ટમ ગર્ભ કરતાં અલગ રીતે પારદર્શક છે. જેના કારણે તે માનવ ભ્રૂણ મોડેલની જન્મજાત ખામીઓ અને ખામીઓને દૂર કરવામાં સફળ સાબિત થઈ શકે છે.

MORE ઇઝરાયેલ NEWS  

Read more about:
English summary
Great success for scientists in creating artificial life
Story first published: Friday, August 5, 2022, 17:25 [IST]