Qua innovatie en durf, heeft Elon Musk met SpaceX een fabelachtig parcours afgelegd. Maar kan Musk – in tegenstelling tot met het zwaar verlieslatende Tesla – wél geld verdienen met ruimtevaart?
Musk verbaasde vannacht opnieuw de wereld door met zijn ruimtevaartbedrijf SpaceX een Tesla Roadster de ruimte in te schieten aan boord van de Falcon Heavy, een nieuwe raket die zware onderdelen moet ...
Musk verbaasde vannacht opnieuw de wereld door met zijn ruimtevaartbedrijf SpaceX een Tesla Roadster de ruimte in te schieten aan boord van de Falcon Heavy, een nieuwe raket die zware onderdelen moet kunnen vervoeren. Een stunt die even de aandacht afleidt van de echte uitdaging voor de iconische futurist en ondernemer.
dS VIDEO - Krachtigste raket op aarde succesvol gelanceerd.
Vandaag moet Elon Musk met kwartaal- en jaarcijfers komen voor zijn andere iconische bedrijf: Tesla. De verwachting van de meeste analisten is dat die opnieuw dieprood zullen kleuren. De vooruitstrevende producent van elektrische auto’s, die nog nooit een boekjaar met winst kon afsluiten, zit tot over zijn oren in de problemen bij de productie van zijn nieuwe Model 3. Omdat Tesla in januari al toegaf dat de kinderziektes nog niet opgelost zijn, wordt verwacht dat het bedrijf in 2017 een nieuw miljardenverlies zal lijden.
Opvolger Space Shuttle
De grap doet dan ook de ronde dat Musk eerder Mars zal bereiken met SpaceX dan winst te maken met Tesla. Wat weinigen weten is dat Musk zijn ruimtevaartbedrijf al een jaar eerder dan Tesla oprichtte, in 2002. Sindsdien heeft SpaceX een indrukwekkend parcours afgelegd. Als eerste commerciële bedrijf slaagde SpaceX er in 2009 in om een raket met vloeibare brandstof in een baan rond de aarde te krijgen. In 2012 konden ze een ruimtetoestel – de DragonX – aan het Internationale Ruimtestation koppelen. NASA was zo onder de indruk, dat SpaceX een contract ter waarde van 5,2 miljard dollar kreeg om ISS te bevoorraden met voedsel, water, voorraden en experimenten. Daarmee werd de DragonX de facto de opvolger van de Space Shuttle.
En nu is er dus die eerste succesvolle lancering van een Falcon Heavy-raket. Die kan 63.800 kilogram aan voorraden in een lage baan rond de aarde brengen. De lancering betekent zo goed als zeker het definitieve herstel voor SpaceX, na een opvallend soepel lopend 2017. In 2015 en 2016 explodeerden er nog twee exemplaren van het kleinere ‘lanceerwerkpaard’ Falcon 9, maar afgelopen jaar lanceerde het bedrijf een recordaantal van achttien Falcon 9-raketten voor betalende klanten. Dat is bijna de helft van het wereldwijde aantal lanceringen.
Vanaf 62 miljoen per vlucht
Zelfs het befaamde en aanvankelijk bijna onmogelijk geachte terugvliegen en laten landen van de eerste rakettrap is inmiddels routine geworden. In 2014 lukte dat voor het eerst na een lange reeks crashes. Vorig jaar slaagde het manoeuvre bij alle veertien tests. Bij vijf lanceringen werd al een tweedehandse rakettrap hergebruikt.
Dat hergebruik van lanceerraketten is belangrijk, want het is de manier waarop SpaceX miljoenen kan besparen en zich als goedkope lanceerder van commerciële satellieten kan positioneren. Voorlopig met succes. Een lancering met de Falcon 9 kan al vanaf 69 miljoen per vlucht. Voor de Falcon Heavy wordt dat amper 90 miljoen euro per vlucht. Een koopje, in vergelijking met een lancering met de peperdure overheidsraket SLS die NASA en Boeing samen aan het bouwen zijn. Eén vlucht met de SLS zou al snel 1 miljard dollar kosten en er zouden er maar twee per jaar gepland zijn.
dS VIDEO - Zijraketten landen met succes terug in Florida.
21,2 miljard waard
Geen wonder dat het ruimtevaartproject van SpaceX aanslaat. Google en Fidelity Investments pompten al 1 miljard in het bedrijf. Zij willen gebruikmaken van de satellieten die het bedrijf wil lanceren. Tijdens de laatste investeringsronde, vorig jaar, haalde Musk 351 miljoen dollar op. Daardoor is SpaceX op papier al zo’n 21,2 miljard waard is.
Of het ruimtevaartbedrijf daarmee al winstgevend is, valt moeilijk te zeggen. In tegenstelling tot Tesla staat SpaceX niet op de beurs genoteerd en moet het dus nauwelijks financiële informatie vrijgeven. Maar uit documenten die de Wall Street Journal kon inkijken, blijkt dat het bedrijf elk jaar zo’n 1 miljard dollar inkomsten nodig heeft om uit de kosten te komen. In het verleden zou dat al enkele keren nipt gelukt zijn. Afgaande op het aantal succesvolle lanceringen, speculeren de meeste waarnemers erop dat SpaceX ook in 2017 een bescheiden winst gemaakt heeft.
Big ‘Fucking’ Rocket
Maar net als bij Tesla, is winst op zich niet het doel van Musk. Het echte doel is om bemande vluchten naar Mars te lanceren, het liefst al tegen 2024. Eind dit jaar moet de eerste bemande Dragon-capsule astronauten naar het ruimtestation brengen. Daarmee zou er eindelijk een einde komen aan de voor NASA wat pijnlijke afhankelijkheid van de Russische Sojoez-raket en -capsule voor personenvervoer.
Dit nieuwe NASA-contract voor vijf vluchten – goed voor naar schatting 700 miljoen dollar – wordt vooral een nieuwe inkomstenstroom voor SpaceX. Dat geld moet de bouw van de BFR financieren, wat aanvankelijk stond voor ‘Big Fucking Rocket’ en inmiddels voor ‘Big Falcon Rocket’. Het is een raket die 150.000 kilo in een baan om de aarde moet kunnen lanceren. De superraket moet zowel de Falcon 9 als de Falcon Heavy vervangen, zodat SpaceX alle energie en middelen kan richten op één type raket.
dS VIDEO - SpaceX laat rode Tesla door de ruimte zweven.
Kapers op de kust
Daarmee willen SpaceX en Musk nogmaals als eerste de grenzen van de commerciële ruimtevaart verleggen. Maar hoewel SpaceX het daarbij financieel beter doet dan Tesla, is het lang niet zeker dat dit zo blijft. Want met Jef Bezos en zijn eveneens herbruikbare Blue Origin-raket is er in de ruimtevaartmarkt inmiddels al een gevaarlijke kaper op de kust. Ook Richard Branson ligt op de loer, met zijn Virgin Galactic. Maar het echte gevaar komt wellicht nog van de echt grote spelers, zoals Boeing of Lockhead, die veel diepere zakken en financieringsmogelijkheden hebben.
Als zij zich op de ruimtevaartmarkt wagen, heeft Musk pas echt een probleem. Net als nu bij Tesla, zal dan vroeg of laat de focus naar het financiële plaatje verschuiven. Op een rendabele manier commerciële satellieten in een lage baan om de aarde lanceren is één ding. Maar winst maken met bemande langeafstandsvluchten naar Mars is iets compleet anders.
‘Show me the money’
Want als de markten eenmaal aan de beloftes van Musk begint te twijfelen, kan zijn imperium snel onder druk komen. Vandaag wordt de eerste belangrijke test. Musk zal meer dan ooit helderheid moeten geven over de voortgang van de productie van Model 3. De Tesla-oprichter wil van ongeveer duizend afgeleverde auto’s per week eind december naar 2.500 tegen eind maart. Eind juni moeten dat er vijfduizend per week zijn. Wat hij daarover zegt zal door de financiële markten op een goudschaaltje afgewogen worden. Met in het achterhoofd één zin: Show me the money. De rest is voorlopig bijzaak.